စစ်သုံပန်း နှစ်ဦး သတ်ဖြတ်ခံရတဲ့ အသေးစိတ်အချက်အလက်တွေကို နိုင်ငံတကာစုံစမ်းစစ်ဆေးသူတွေဆီကို ပေးဖို့ Fortify Rightsက အာရက္ခတပ်တော်(AA)ကိုတောင်းဆိုလာပါတယ်။
စစ်သုံပန်း နှစ်ဦးကို AAစစ်သားတွေနဲ့ အရပ်ဝတ်တွေက မြေကျင်းတစ်ခုရှေ့မှာ လည်ချောင်းလှီးဖြတ်တာ၊ ခုတ်ထစ်တာတွေပြုလုပ်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို Fortify Rightsက မနေ့ကထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။
အဆိုပါထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ အာရက္ခတပ်တော်(AA)ရဲ့ ပြောခွင့်ရ ဦးခိုင်သုခက အဆိုပါဖြစ်စဉ်ကိုဝန်ခံခဲ့ပြီး ပြစ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို အပြစ်ပေးသွားမယ်လို့ သတင်းမီဒီယာတွေက တဆင့် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒေသခံပြည်သူ့စစ်တွေဟာ သူ့တို့ရဲ့မိသားစုဝင်တွေ မတရားဖမ်းဆီးနှိပ်စက် သတ်ဖြတ်ထားတဲ့ရတဲ့အတွက် စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေကို ဖမ်းဆီးရမိချိန်မှာ ဒေါသမထိန်းနိုင်ဘဲ အခုလိုမျိုး လက်စားချေတဲ့ပုံစံမျိုးနဲ့ စစ်စည်းကမ်းချိုးဖောက်ကာ ကျူးလွန်မိခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ ဦးခိုင်သုခက ပြောဆိုထားပါတယ်။
ဒီပြောဆိုမှုအပေါ် Fortify Rightsရဲ့ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ် Matthew Smithကတော့ AAဟာ ဒီလိုရက်စက်ကြမ်းကြုပ်တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေကို ရှုတ်ချတာ အရမ်းအရေးကြီးတယ်ဆိုပေမယ့် စစ်သားတွေက ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဒေါသအလျောက်စိတ်လိုက်မာန်ပါ သတ်ဖြတ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ တကယ့် ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းနဲ့ မကိုက်ညီသလို စစ်ဥပဒေနဲ့ မသက်ဆိုင်ပါဘူးလို့ ပြန်လည်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဗီဒီယိုဖိုင်မှာဆိုရင် အကျဉ်းသား နှစ်ဦးကိုစစ်သားဆယ်ဦးက ပေါ့ပေါ့ပါးပါး သတ်ပစ်နေတာကို ပြသထားပြီး အပြန်အလှန်စကားပြောဆိုမှုတွေ၊ ညွှန်ကြား ချက်တွေအရ ဒီရာဇဝတ်မှုတွေကို စိတ်လိုက်မာန်ပါ ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတာ ထပ်တူဖြစ်မနေဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။
စစ်ဥပဒေတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုဥပဒေတွေအောက်မှာ ဒေါသ၊ ဝမ်းနည်းပူဆွေးမှု သို့မဟုတ် လက်စားချေလိုတဲ့ ဆန္ဒကဲ့သို့သော ယာယီစိတ်ခံစားမှုဆိုင်ရာ အခြေအနေတွေကို ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ တာဝန်ဝတ္တရားတွေအရ ခွင့်လွှတ်ခြင်း သို့မဟုတ် လျော့ပါးစေခြင်း မရှိဘူးလို့လည်း Fortify Rights က ဆိုပါတယ်။
စစ်သုံ့ပန်းတွေဟာ ယခင်က ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ခဲ့ရင်တောင် ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ စစ်သုံ့ပန်းတွေကိုကွပ်မျက်တာ သို့မဟုတ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တာတွေကို ဂျနီဗာကွန်ဗင်းရှင်းက အတိအလင်းတားမြစ်ထားတာ်လို့လည်း Fortify Rightsက အသိပေးထားပါတယ်။
နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံးအနေနဲ့လည်း ဒီအမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး တရားစွဲ ဆိုသင့်တယ်လို့လည်း Fortify Rights က ပြောကြားထားပါတယ်။
Fortify Rightsဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့တုန်းက မောင်တော၊ နတ်မြစ်အနီးက ရိုဟင်ဂျာ အရပ်သားတွေ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှု ၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်စီးမှု စတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး AAက ကျူးလွန်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ စွပ်စွဲခဲ့ပါသေးတယ်။
အဆိုစွပ်စွဲချက်တွေကို AAက ငြင်းဆိုထားပြီးအဲ့ဒီပြစ်မှုတွေအတွက် တာဝန်ယူခြင်းမရှိသေးသလို ၎င်းတို့ရဲ့ တပ်ဖွဲ့တွေကိုး တာဝန်ခံစေခြင်းလည်း မရှိသေးဘူးလို့လည်း Fortify Rightsရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါသေးတယ်။
လက်ရှိ Fortify Rights ရဲ့ တောင်းဆိုမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး AA ပြောခွင့်ရ ဦးခိုင်သုခကို CNAက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပေမယ့် ပြန်လည် ဖြေကြားခြင်းတော့ မရှိသေးပါဘူး။
